ساندویچ پانل؛ ساندویچ پانل چیست؟ انواع، کاربردها و مزایای ساندویچ پانل

ابهینه سازی مصرف انرژی یک اصل مهم در ساخت و ساز‌های امروزی است. واحدهای مسکونی، تجاری و صنعتی با رعایت اصول بهینه سازی انرژی، صرفه جویی قابل توجهی در هزینه‌های آتی خواهند داشت. ساندویچ پانل یکی از بهترین ابزارهای پیش‌ساخته برای تعدیل حرارت فضای داخل ساختمان است که می‌تواند نقش زیادی در کاهش مصرف انرژی بازی کند. امروزه واحدهای مسکونی، سردخانه‌ها و سازه‌های صنعتی از پانل‌های ساندویچی برای کنترل دمای محیط استفاده می‌کنند. در ادامه پیرامون این محصول جذاب، مزایا و انواع آن صحبت خواهیم کرد.

ساندویچ پانل چیست؟

پانل‌های ساندویچی (Sandwich Panel) یکی از انواع عایق حرارتی و عایق صوتی هستند که جزو مصالح نوین صنعت ساخت و ساز محسوب می‌شوند. کلمه ساندویچ به خاطر نحوه چیدمان و شکل‌گیری این عایق حرارتی انتخاب شده است. ساندویچ پانل از چندین لایه مختلف تشکیل می‌شود که روی هم قرار می‌گیرند. معمولا هر ورق این عایق از سه لایه ساخته شده است. دو لایه در دو طرف قرار می‌گیرند که می‌بایست سختی زیادی داشته و در برابر عوامل فیزیکی مثل فشار و ضربه مقاومت کنند. لایه درونی نیز عامل اصلی در جلوگیری از انتقال حرارت و صوت است.

این عایق حرارتی وزن کمی دارد و در مواقعی که به دیوار سبک، مقاوم، مستحکم و همچنین عایق در برابر حرارت و صوت نیاز است، به کار برده می‌شود. به عنوان مثال می‌توان سردخانه‌ها را نام برد که از پانل‌های ساندویچی برای ساخت دیوار استفاده می‌کنند. در حال حاضر تولیداتی با نام پانل دیواری سردخانه به بازار عرضه شده که علاوه بر سردخانه‌ها، در مصارف صنعتی دیگر نیز کاربرد دارد.

انواع ساندویچ پانل

به طور کلی پانل‌های ساندویچی به دو دسته پانل‌های دیواری و پانل‌های سقفی تقسیم می‌شوند. در ادامه به توضیح هر یک می‌پردازیم.

پانل‌های دیواری

بیشترین کاربرد پانل‌های ساندویچی در دیوارها برای عایق‌بندی است. خانه‌های مسکونی، سوله‌های صنعتی و کارگاه‌ها از این عایق حرارتی برای ایجاد دیوارهای سبک بهره می‌گیرند. پانل‌های دیواری معمولا دو الی چهار سانتی‌متر ضخامت دارند اما بنا بر شرایط محیط، امکان طراحی پانل با ضخامت بیشتر نیز ممکن است. مثلا ضخامت پانل‌های ساندویچی دیوار سردخانه‌ها بیش از ۴ سانتی‌متر است و گاهی این اندازه به ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر نیز نزدیک می‌شود.

پانل‌های سقفی

برای سبک سازی سقف و مقابله با نفوذ حرارت به فضای داخلی از ساندویچ پانل استفاده می‌شود. سقف و کف محل رفت و آمد لوله‌های تاسیساتی و آب است. بنابراین باید دقت داشت تا از ورود آب به پانل‌ها جلوگیری شود. ساندویچ پانل سقفی در ضخامت‌های ۲ تا ۱۰ سانتی‌متری در بازار موجود است.

جنس مواد پانل‌های ساندویچی

همانطور که ذکر شد، پانل‌های ساندویچی دو لایه بیرونی و یک لایه درونی دارند. هر یک از این لایه‌ها وظایف مختلفی دارند و در نتیجه جنس آن‌ها نیز متفاوت خواهد بود.

لایه بیرونی

انتخاب جنس لایه بیرونی ساندویچ پانل به شرایط محیطی و کاربرد پانل بستگی دارد. لایه بیرونی معمولا از ورق، پلاستیک، فویل و گاهی کاغذ ساخته می‌شود. بسته به جنس انتخاب شده، میزان استحکام و مقاومت متفاوت خواهد بود. همچنین مواد ذکر شده از نظر انتقال حرارت و صوت نیز عملکرد متفاوتی دارند اما به علت ضخامت کم لایه بیرونی، این اختلاف اثر چندانی نخواهد داشت. در نتیجه بهتر است لایه بیرونی را با توجه به آسیب‌های احتمالی محیطی مثل ضربه، فشار و امکان اشتعال انتخاب کنید.

برای مصارف صنعتی از آلومینیوم، ورقه‌های فولاد ضد زنگ و آلوزینک استفاده می‌شود. آلوزینک برای پوشش بیرونی در سردخانه نیز بسیار موثر است. این ماده یک آلیاژ فلزی است که با استفاده از آلومینیوم، سیلیکون و روی ساخته شده است. آلومینیوم از خوردگی و سایش جلوگیری می‌کند و مقاومت را در برابر ضربه‌های خارجی افزایش می‌دهد.

لایه درونی

لایه درونی مانع از انتقال حرارت و صوت می‌شود و در واقع بخش اصلی این عایق حرارتی است. برای ساخت لایه میانی از موادی همچون فوم پلی یورتان، فوم پلی ایزو‌سیونات، پلی استایرن سخت شده و انواع مختلف پشم شیشه و پشم سنگ بهره می‌گیرند.

فوم پلی یورتان ترکیبی پلیمری است که خلل و فرج‌های زیادی در بین آن وجود دارد و با به دام انداختن هوا، مانع از انتقال صدا و حرارت می‌شود. این فوم‌ها در برابر نفوذ آب نیز مقاومت زیادی دارند. درصد جذب رطوبت این محصول کمتر از یک است. علاوه بر این مزیت‌ها، پلی یورتان فشارهای زیاد و شعله‌های آتش را نیز تحمل کند.

پلی ایزوسیانات به علت ساختار مولکولی مستحکم‌تر، در برابر فشار و ضربه مقاوم‌تر خواهد بود و همچنین اشعه‌های فرابنفش و فروسرخ را نیز دفع می‌کند. معمولا فوم‌های شیمیایی نسبت به مواد معدنی طرفداران بیشتری دارد زیرا با هزینه کمتر تهیه خواهند شد و از نظر کارایی قابلیت‌های بیشتری دارند. از طرفی تولید این فوم‌ها آسان‌تر است و برای تولید‌کننده صرفه اقتصادی بیشتری دارد.

نصب و اجرای ساندویچ پانل

از مزیت‌های مهم ساندویچ پانل نصب آسان و حمل و نقل بی‌دردسر است. وزن این عایق حرارتی در مقایسه با سایر عایق‌ها و دیوارهای پیش‌ساخته، کمتر است. همچنین تولید آن‌ها در اندازه‌های مختلف انجام می‌شود و به مانند یک دیوار کاذب، با استفاده از چند رول‌پلاک قابل نصب است. تنها نکته‌ای که باید به آن دقت کرد، جلوگیری از نفوذ آب به داخل عایق حرارتی و بستن درزهای بین پانل‌ها است.

گاهی برای نصب ساندویچ پانل از کمک نبشی یا کرو استفاده می شود. نبشی را می‌توان هم در فضای داخلی و هم فضای بیرون اتاق نصب کرد اما کرو فقط در بخش داخلی اتاق قابل نصب است. برای جلوگیری از نشت هوا یا رطوبت، گوشه‌های کروی برای تقاطع بین سه پانل به کار می‌رود. برای اتصال چند دیواره که در کنار هم قرار دارد نیز باید جوینت‌های مناسب را تهیه و نصب کرد.

کاربردهای ساندویچ پانل

کاربردهای مختلفی را می‌توان برای این پانل‌ها نام برد اما بیشترین کاربردهای این محصول عبارتند از:

• کانکس و خانه پیش‌ساخته
• سردخانه ثابت و متحرک
• سوله‌های ورزشی و صنعتی
• اتاق ایزوله بیمارستان و اتاق عمل
• آشیانه فرودگاه
• کلین روم
• جایگاه سوخت
• کیوسک مطبوعات
• ویلا و اتاق نگهبانی

مزایای ساندویچ پانل

پانل‌های ساندویچی مزایای مختلفی دارند که از مهمترین آن‌ها می‌توان موارد زیر را ذکر کرد:

• حمل و نقل آسان
• قابلیت استفاده در تمام نقاط کشور
• زیبایی نما و طراحی جذاب
• نصب آسان
• کاهش انتقال رطوبت
• وزن کم
• کاهش خطر اشتعال
• قابلیت بازیافت و عمر طولانی
• مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی
• مقاومت در برابر حوادث طبیعی مثل سیل و زلزله
• کاهش انتقال حرارت و صوت
• جلوگیری از رشد قارچ و باکتری

جمع بندی

ساندویچ پانل همچنان یک پدیده جدید در دنیای بهینه سازی محسوب می‌شود. گرچه عمر استفاده از این مصالح در کشورهای مختلف بسیار زیاد است اما در ایران همچنان پتانسیل زیادی برای رشد و عرضه بیشتر وجود دارد. این محصول یک عایق حرارتی سبک با نصب راحت است که به واسطه داشتن لایه‌های متفاوت، خواص مختلفی را در خود جای داده است.

انتخاب جنس لایه‌ها، تعداد آن‌ها و ضخامت هر لایه به شرایط محل استفاده، اهمیت سازه و بودجه اولیه کارفرما بستگی دارد. در زمان خرید باید به صرفه جویی در زمان و کاهش هزینه نصب و راه‌اندازی نیز توجه کرد. علاوه بر این، هزینه‌های جاری سازه در زمان بهره برداری نیز کمتر خواهد شد. با محاسبه تمام این عوامل می‌توان دریافت ساندویچ پانل یک عایق حرارتی کم‌هزینه و پربازده خواهد بود.