عایق صوتی – راهکارها و محصولات برای عایق کاری صدا

عایق صوتی دیوار و سقف یکی از مهمترین مصالح مورد استفاده در کاهش آلودگی های صوتی است. اما کدام عایق ها مناسب کاهش این آلودگی‌ها هستند؟ آیا برای ساختمانی که ساخته شده و مرحله دیوار کشی آن به اتمام رسیده، راهی برای کاهش آلودگی صوتی وجود دارد؟ آیا می توان صدای مزاحم طبقه بالای آپارتمان را کاهش داد؟ پیمانکاران و معماران برای کاهش سر و صدای مزاحم از چه عایق‌هایی پیش از نصب دیوار استفاده می کنند؟ این سؤالات و ده ها سؤال دیگر از ابتدای ساخت تا انتهای بهره برداری از ساختمان به ذهن افراد خطور خواهد کرد؟ سؤالاتی که در این مقاله سعی می کنیم  ضمن معرفی انواع عایق صوتی (نظیر عایق صوتی شانه تخم مرغی، عایق صوتی روکار و…) به آنها پاسخ دهیم. پس همراه ما باشید.

آلودگی صوتی و عایق صدا

متاسفانه عده‌ای از پیمانکاران در  عایق‌کاری برای کسب منفعت بیشتر دست به حذف یا کاهش برخی از مصالح مورد نیاز می کنند، به طوری که در اکثر واحد های آپارتمانی سر و صدا به راحتی از واحدی به واحد دیگر منتقل می شود و همسایگان را آزار می دهد. موضوعی که به هیچ عنوان در نگاه اول  به چشم خریدار نمی آید و عیب و ایراد آن آرام آرام خودش را نشان خواهد داد. از طرفی در کشور ما همانند سایر کشورهای توسعه یافته قوانین سخت گیرانه ای برای عایق کاری صوتی دیوارهای مشترک و سقف ها وجود دارد که بعضاً مورد بی توجهی قرار می گیرند.

مقررات ملی ساختمان و تأکید قانون بر عایق بندی و تنظیم صدا

همان طور که می دانید مقررات ملی ساختمان در تمام ایران لازم الاجرا است. بنابراین هر پیمانکاری می بایست پیش از احداث ساختمان به آن مراجعه کرده و با  دقت فصل 18 ام آن را  مطالعه کند. یقیناً دستورالعمل ها و جزئیات فنی در ساخت هر سازه ای اهمیت بسیار زیادی دارد که پیمانکاران و مهندسان عمران ملزم به رعایت آن ها می باشند.

انواع عایق صوتی

از اهمیت حقوقی عایق های صوتی که بگذریم به بحث های فنی و بازاری، خرید و استفاده از آن ها خواهیم رسید. مطمئناً اگر در ساخت ساختمان از عایق های صوتی نظیر پشم سنگ و یونولیت به میزان کافی و مورد نیاز استفاده کنیم، عایق صوتی روکار اهمیت کمتری خواهد داشت. اما اغلب مراجعین بابت تکمیل کار نیمه تمام پیمانکاران و نصب عایق های روکار مراجعه می کنند. این مشکل را می‌توان با نصب ورقه های نازک عایق روکار برطرف نمود. عایق هایی که مزیت آن ها در سبک وزن بودن  و قابلیت برش است، پیش از معرفی عایق های صوتی روکار چند مدل مصالح سنتی و کاربردی را برای کاهش هوابرد یا همان اصوات مزاحم به شما معرفی خواهیم کرد.

عایق های سنتی پشم شیشه، پشم سنگ، گچ و سیمان

از قدیم عایق های سنتی همچون پشم شیشه، پشم سنگ، سیمان و گچ مورد توجه پیمانکاران بوده است. حتی عده ای به واسطه ی جذب صوت  گچ و سیمان از این دسته مصالح ساختمانی با ضخامت های بیشتر استفاده می کنند باور نادرستی که با توسعه فناوری و دانش زلزله شناسی معماران و طراحان ساختمان محدود و مصالحی همچون یونولیت و فوم ها  جایگزین آن ها شده است.

یونولیت، عایق صوتی سقف آپارتمان

چگالی بالای ورقه های مکعبی موسوم به یونولیت مهم ترین کارایی را در عایق کاری های صوتی سقف پیدا کرده است. مهم ترین ویژگی این عایق صوتی قیمت پایین و وزن مطلوب آن ها است. به گونه ای که در ساخت دیوارها و سقف ها از ورقه های آن استفاده می شود و تا به امروز نتایج خوبی به دنبال داشته است. به نظر می رسد یونولیت بیشتر در سقف ها کاربرد داشته باشد و با وزن پایینش مقاومت کلی ساختمان را در برابر زلزله و سایر حوادث غیر مترقبه بالا ببرد. بنابراین  یونولیت به عنوان یک عایق صوتی سقف آپارتمان خریداری و مورد استفاده پیمانکاران قرار می گیرد که در قالب بلوک های یونولیتی به کار گرفته می شود.

فوم ایکس پی اس، عایق صوتی دیوار

برخی از مصالح چند منظوره استفاده می شوند، به عبارت بهتر علاوه بر عایق صوتی، عایق حرارتی و رطوبتی نیز هستند. عایق فوم نیز از این دسته عایق های صوتی دیوار مشترک به حساب می آید که با طیف وسیعی از کاربردهای فنی برای عایق کاری ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. فوم ایکس پی اس بسیار منعطف و سبک وزن است. از طرف دیگر برخی از ویژگی های بیوشیمیایی این فوم باعث شده که در برابر رطوبت، قارچ ها و باکتری ها مقاوم باشد. ضمناً این فوم حمل و نقل ساده و نصب آسانی دارد و ایده آل نصب عایق کاران دیوارهای مشترک به حساب می آید. بنابراین صرف نظر از قیمت این فوم یک عایق مطلوب برای کاهش صدا محسوب می شود.

نکته: عبور لوله آب گرم از بین دیوارها باعث شده که دیوار و کف مستعد رشد قارچ هایی باشند که خیلی سریع بر مصالح به کار رفته در ساختمان تأثیر منفی می گذارند. بنابراین توصیه می شود که از فوم ایکس پی اس برای استحکام و کارایی ضد آلودگی صوتی در دیوارها و سقف ها استفاده شود.

عایق های صوتی با قابلیت بازیافت

عایق های صوتی با قابلیت های بازیافتی برای کار در دیوار های داخلی گزینه مطلوبی به حساب می آیند. علی الخصوص که هزینه های خرید عایق صوتی پلی یورتان زیاد است و پیمانکاران استفاده یک دست از آن را به صرفه نمی دانند. اما به مدد پیشرفت تکنولوژی و به هم چسباندن ضایعات پلی یورتان، فوم کارآمدی با نام ریباند تولید شده است که تراکم و چگالی بالایی دارد و در ابعاد مختلف کار می‌کند. بنابراین  فوم  ریباند با دانسیته بالا یکی از مصالح عایق کاری  به صرفه ساختمان محسوب می شود

فوم شانه تخم مرغی

عده زیادی تصور می کنند که عایق کاری خوب به ضخامت ورق های عایق وابسته است . در صورتی که عایق ایده آل سطح جذب بیشتری دارد و ارتعاشات صوت را بهتر از مصالح مشابه در خود نگه می دارد. عایق صوتی شانه تخم مرغی یکی از همین تجربه های طراحی هوشمندانه عایق ها است. بنابراین در اکثر سینماها و آمفی تئاترها مورد استفاده قرار می گیرد. ضمن اینکه این عایق ظاهر زیبایی دارد و به عنوان عایق روکار مورد استقبال طراحان دکوراسیون قرار خواهد گرفت. ضمناً وزن آن بسیار سبک است و نصب ساده ای دارد.از طرفی طراحی خوب عایق صوتی شانه تخم مرغی آن را به یک عایق حرارتی ایده آل  تبدیل کرده است.

مضرات استفاده از عایق های سنتی پشم شیشه

پشم شیشه به واسطه سیلیسی که دارد، مضرات زیادی را متوجه سیستم تنفسی انسان ها خواهد کرد. بنابراین برای نصابین ساختمان مضر است. پس چرا از ورقه های سبک وزن و خوش برشی استفاده نکنیم که ساده تر و راحت تر نصب می گردند؟ فوم ها تماماً این ویژگی را دارند و در کنار یونولیت کارایی جذب صدا را کامل کرده اند.

فوم های شانه تخم مرغی مقاوم در برابر حرارت

یکی از جدی ترین حوادثی که ساختمان ها را تهدید می کند، حادثه ی تلخ آتش سوزی است. اگر این فوم ها قابل اشتعال باشند، آتش سوزی تشدید می شود ولی اگر در برابر حرارت مقاومت نشان دهد، در کنترل سریع تر آتش مؤثر خواهد بود. مخصوصاً که از فوم های شانه تخم مرغی در طراحی دکوراسیون روی کار  سینماها و آمفی تئاترها استفاده می شود.

شاخص کاهش صدا

میزان اصوات با شاخص دسی بل اندازه گیری می شود و مهندسین ساختمان موظف هستند که با این شاخص (دسی بل) بعد از نصب عایق میزان کاهش صدا را اندازه گیری نمایند. از طرفی چگالی سطحی (کیلوگرم بر مترمربع) و چند لایه بودن عایق در این کاهش صدا تأثیر بسیاری زیادی دارد. بنابراین  اگر درز بندی درها، پنجره ها و دیوارها با فوم  با کیفیت و چسب های درجه یک انجام پذیرد، در نتیجه کاهش صدا با استاندارد های قانون ملی ساختمان همخوانی پیدا خواهد نمود.

انواع دیوارها و انواع عایق کاری های صوتی

تفاوتی نمی کند که دیوار شما آجری یا آجر ماسه آهکی است حتی برای دیوار بتنی، گچی و تخته نئوپان نیز استانداردهایی تعریف شده است. پس توصیه می شود که پیش از اجرا به نوع ساخت دقت فراوانی نمایید و مطابق با استانداردهای ملی عایق کاری، پروژه را آغاز کنید.

پارامتر های مهم در انتخاب عایق صوتی

هم‌زمان با شناخت انواع عایق های صوتی باید با ابعاد ورقه، دانسیته، ضریب جذب صوت، ضخامت،ضریب انتقال حرارت، دامنه تحمل دمایی، مقاومت در برابر آتش، مقدار جذب آب و نوع چسب آن آشنا شد. چراکه پارامترهای مذکور در تعیین کیفیت عایق صوتی تاثیرگذار هستند  و هر یک متناسب با وضعیت ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند.

در عصر امروز که مدام قوانین و استانداردهای فنی ساختمان به روز می شود و محصولات جدیدی با قابلیت های ویژه به بازار عرضه می گردند، فاصله گرفتن با روش های نوین و مصالح جدید نوعی فرصت سوزی است. بنابراین توصیه می کنیم که ضمن آگاهی از آخرین استانداردهای فنی،پروژه ی خود را از محصولات دانش بنیان عایق صوتی محروم نکنید. مصالحی که به نسبت انواع سنتی  ایمن تر، سالم تر و مطمئن تر می باشند و راحت تر نصب می گردند و پیشرفت عملیاتی کار را تسریع خواهند نمود.