مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ؛ فوم پلی یورتان یا پشم سنگ؟ کدام یک بهتر است؟

با بیشتر شدن تنوع عایق‌های حرارتی تشخیص بهترین گزینه برای مصارف صنعتی یا خانگی دشوار شده است. عایق‌های مختلف خصوصیات گوناگونی دارند و باید کاربردها و ویژگی‌های هر کدام را به طور دقیق بررسی کرد. در این مقاله مقصد داریم به مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ بپردازیم. هر دو عایق مصارف زیادی در حوزه‌های مختلف دارند و از همین جهت تشخیص عایق بهتر نیاز به مطالعه خواص هر کدام دارد.

فوم پلی یورتان چیست؟

مواد پلیمیری به حالت‌های مختلفی در صنعت استفاده می‌شوند. پلی یورتان (Polyurethane) دسته‌ای از مواد پلیمیری محسوب می‌شود که دارای پیوند مولکولی یورتان است. این مواد با نماد PUR و با نام فوم PUR نیز شناخته می‌شوند. فوم پلی یورتان دارای سه دسته نرم، نیمه‌نرم و سخت است.

از مهم‌ترین ویژگی‌های فوم پلی یورتان می‌توان به ضریب هدایت حرارتی کم، چگالی مناسب، وزن کم، مقاوم در برابر شرایط جوی مختلف، عدم جذب رطوبت ، نصب و اجرای آسان، عدم امکان رشد باکتری‌های در بافت عایق، مقاومت بالا در برابر حلال‌های صنعتی و چسبندگی زیاد اشاره کرد.

پشم سنگ چیست؟

این عایق حرارتی از ذوب سنگ بازالت به دست می‌آید. مواد ذوب شده به وسیله نیروی گریز از مرکز تبدیل به الیاف شده و سپس به فرم‌های مختلف راهی بازار می‌شوند. پشم سنگ تخته‌ای، لحافی، نواری، پتو و فله از انواع مختلف عایق‌های سنگی موجود در بازار است.

از عایق پشم سنگ برای ساندویچ پانل‌ها، دیوارهای خارجی و داخلی ساختمان‌های صنعتی و مسکونی، سقف واحد‌های آپارتمانی و پشت‌بام، کف‌سازی و … استفاده می‌شود. پشم سنگ جزو مقاوم‌ترین عایق‌های معدنی است و نسبت به پشم شیشه تراکم بیشتری دارد.

ضدحریق بودن، مقاومت حرارتی بالا، تراکم نسبتا مناسب، مقاومت در برابر امواج صوت، قیمت مناسب و عدم انتشار گازهای آلوده از مزایای پشم سنگ محسوب می‌شود. همچنین جذب رطوبت و امکان جدا شدن الیاف در درازمدت جزو مهم‌ترین معایب الیاف سنگی است.

فاکتورهای مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ

جهت مقایسه عایق‌های حرارتی باید فاکتورهای مختلفی را بررسی کرد. هر عایق در فاکتورهای مشخصی عملکرد بهتری داشته و در برخی فاکتورهای ضعیف عمل می‌کند. گاهی هم چند عایق در یک معیار عملکرد مناسبی دارند و میزان اختلاف بسیار کم است. تنها هزینه یا مقاومت حرارتی نمی‌تواند تعیین‌کننده مرغوبیت یک عایق باشد. به همین دلیل در این مقاله فاکتورهای مختلف را برای مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ بررسی می‌کنیم.

اشتعال

اولین فاکتور برای مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ مقاومت در برابر آتش است. پشم سنگ عایقی ضدحریق است اما فوم پلی یورتان مقاومت کمتری در برابر حریق دارد. در بررسی‌های صورت گرفته پشم سنگ درجه A مقاومت در برابر آتش را دارد اما فوم پلی یورتان در سطح B1 قرار گرفته است.

حرارت

دومین معیار برای مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ جلوگیری از انتقال حرارت است. پلی یورتان ضریب انتقال حرارت کمتری نسبت به پشم سنگ داشته و در مقابل تغییرات دمایی بهتر مقاومت می‌کند. از همین رو برای مناطقی که نوسان دما در طول سال زیاد است، استفاده از فوم پلی یورتان توصیه می‌شود.

رطوبت

بسیاری از عایق‌ها در طول زمان استفاده در معرض رطوبت قرار گرفته و بعضاً خواص خود را از دست می‌دهند. از همین رو برای مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ باید به میزان جذب رطوبت توجه شود. یکی از بزرگترین معایب پشم سنگ، جذب رطوبت است. در طرف مقابل فوم پلی یورتان به خاطر بافت پلیمیری نسبت به آب مقاومت خوبی نشان می‌دهد.

چگالی (وزن)

چگالی یک عایق در زمان نصب، اجرا و بهره برداری اثرات مختلفی روی هزینه‌های پروژه خواهد داشت. عایق‌های سنگین فرایند نصب و اجرای سخت‌تری دارند. پشم سنگ با چگالی ۱۲۰ کیلوگرم بر متر مکعب حدود سه برابر سنگین‌تر از فوم پلی یورتان بوده و به همین دلیل برای سازه‌هایی که به سبک‌سازی اهمیت می‌دهند مناسب نخواهد بود. اجرای عایق‌های سنگین در کف یا سقف سازه باعث افزایش بار مرده ساختمان می‌شود که هزینه‌های ساخت را افزایش می‌دهد. همچنین اجرای عایق‌های سنگین به نیروی کار و زمان بیشتری نیاز خواهد داشت. بنابراین فوم پلی یورتان از نظر چگالی، برتری محسوسی نسبت به پشم سنگ دارد.

مقاومت صوتی

پشم سنگ همیشه به عنوان یک عایق دو منظوره مورد استفاده قرار می‌گیرد. الیاف‌های سنگ قدرت زیادی در جلوگیری از امواج صوتی داشته و نسبت به سایر عایق‌های حرارتی برتری قابل توجهی دارند. فوم‌های پلی یورتان از نظر مقاومت صوتی توان رقابت با پشم سنگ را ندارند و برای محیط‌های پرسروصدا عایق مناسبی به نظر نمی‌رسند.

هزینه

پشم سنگ یک عایق ارزان محسوب می‌شود و پس از پشم شیشه، کمترین قیمت را بین عایق‌های معدنی دارد. در مقابل فوم پلی یورتان یک عایق صنعتی و شیمیایی به حساب می‌آید که فرایندهای تولید آن هزینه‌بر است. پروژه‌هایی که تلاش می‌کنند هزینه‌ها را کاهش دهند معمولا از پشم سنگ برای عایق‌بندی سطوح مختلف استفاده می‌کنند و سازه‌هایی که اهمیت بیشتری داشته یا کاربردهای ویژه‌ای دارند، به استفاده از فوم پلی یورتان روی می‌آورند.

جمع بندی

انتخاب یک عایق مناسب برای ساخت پروژه‌های مسکونی و صنعتی یک راهکار برای کاهش هزینه‌ها در زمان بهره برداری است. نباید به عایق‌ها به چشم هزینه‌های اضافی یا جانبی نگاه کنیم. این محصولات باعث کاهش آسیب وارد شده به سطوح مختلف، از بین رفتن خطرات مالی و جانی و افزایش عمر سازه می‌شوند. بنابراین انتخاب بهترین عایق ممکن، تاثیرات مهمی در بلندمدت خواهد داشت.

از مقایسه فوم پلی یورتان با پشم سنگ می‌توان فهمید فوم پلی یورتان یک عایق پرکاربرد و سبک است که با استفاده از روش‌های شیمیایی ساخته می‌شود و نسبت به عایق‌های معدنی مزایای بیشتری دارد. از همین رو هزینه تهیه فوم پلی یورتان بیشتر بوده و در پروژه‌های مسکونی ویژه و سازه‌های صنعتی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. در طرف مقابل پشم سنگ یک عایق سنتی و مقاوم است که به خاطر قیمت مناسب در محیط‌های متنوع مشاهده می‌شود.
ممکن است برای یک پروژه هر دو عایق مناسب باشد و برای برخی از سطوح پشم سنگ و برخی دیگر پلی یورتان استفاده شود. مهمترین نکته بررسی دقیق ویژگی‌های هر عایق است تا گزینه انتخاب شده بتواند برای سال‌ها ایمنی پروژه را تامین کرده و تعدیل دمای سطح مورد نظر را انجام دهد.