عایق کاری مخازن آب و تانکر آب؛ جلوگیری از تبخیر و یخ زدگی مخازن و تانکر آب

عایق کاری مخازن آب تاثیر محسوسی در میزان هدر رفتن آب دارد. آب در مخازنی که دارای عایق بندی مناسب نباشد به مشکلاتی مثل تغییر دما، کاهش کیفیت و تبخیر دچار می‌شود. بنابراین اختصاص بودجه برای عایق کاری مخازن آب نوعی سرمایه‌گذاری برای کاهش هزینه‌ها است. علاوه بر صرفه جوبی در هزینه‌ها، عایق کاری تانکر آب باعث کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در فضای پیرامون تانکر می‌شود.

روش‌های عایق کاری مخازن آب

روش‌های متفاوتی برای عایق کاری مخزن آب وجود دارد. این روش‌ها در شرایط مختلف استفاده می‌شوند و هزینه‌های متفاوتی نیز دارند. قبل از انتخاب روش عایق کاری تانکر آب باید حتما پیرامون شرایط محیطی و نگهداری تانکر و تغییرات احتمالی در آینده تحقیقات لازم را انجام دهید. در ادامه روش‌های مختلف عایق کاری مخازن آب را ذکر می‌کنیم.

ایزوگام

عایق کاری تانکر آب به وسیله ایزوگام یکی از قدیمی‌ترین روش‌های موجود است. از این روش با نام قیرگونی هم یاد می‌شود. از مزایای عایق کاری مخزن آب با ایزوگام می‌توان به عمر طولانی و مقاومت بالا در برابر رطوبت اشاره کرد. ایزوگام در برابر سرما و برودت نیز مقاومت نسبتا خوبی دارد اما حرارت را به سطح تانکر تا حدی انتقال خواهد داد. جنس ایزوگام مقاوم است و به راحتی از سطح مخزن جدا نخواهد شد. در روش عایق کاری مخازن آب با ایزوگام سطح بیرونی تانکر عایق‌بندی خواهد شد.

عایق کاری مخازن آب با پودر پلیمیر

استفاده از پودر پلیمر جزو روش‌های داخلی عایق کاری مخزن آب است. پودر پلیمر با استفاده از آکریلیک یا استایرن آکریلیک ساخته شده و سپس با سیمان و آب ترکیب می‌شود. این ماده به خوبی نواقص و ترک‌های سطح تانکر را پوشش می‌دهد. پودر پلیمر از نظر شیمایی یک ماده آب‌گریز محسوب می‌شود و به همین علت در صورت تماس با آب واکنش نشان نخواهد داد. بنابراین آب درون مخزن تغییر کیفیت نداشته و عایق نیز تا سال‌ها پایدار خواهد ماند.

عایق کاری تانکر آب با مواد نانو

چند سالی است که ترکیبات نانو در صنایع مختلف استفاده می‌شود و تاثیرات بسیار خوبی را در کاهش هزینه‌ها و افزایش بازدهی داشته است. برای عایق کاری مخزن آب نیز از مواد نانو استفاده می‌شود که مزیت‌های بسیار زیادی دارد. این مواد مقاومت شیمیایی بالایی داشته و به سختی تن به واکنش‌های مولکولی می‌دهند. همچنین مواد نانو با محیط زیست سازگاری کامل داشته و برای اجرا نیازی به تخریب عایق‌های گذشته نخواهد بود. آنتی باکتریال و آنتی یو ‌وی بودن از دیگر خواص مواد نانو است.

عایق کاری مخازن آب با اپوکسی بیسفنول

برای عایق کاری مخازن آب در محیط‌هایی که مواد شیمیایی مختلف و مخرب حضور دارند یا فاضلاب‌های شهری در تانکر جمع خواهد شد از پوشش‌های اپوکسی بیسفنول A با پلی آمین استفاده می‌شود. این مواد خاصیت سخت‌کنندگی دارند و در مقابل سایر مواد شیمیایی مقاومت بسیار زیادی از خود نشان می‌دهند. در زمان اجرای این عایق باید دقت داشت تا سطح زیرین مرطوب نباشد و پس از سفت شدن عایق امکان بهره‌برداری از مخزن میسر است.

کفپوش پلی یورتان

کفپوش پلی یورتان برای محافظت از سطح مخازن و تانکرها به کار می‌رود. مهم‌ترین خصوصیت این عایق مقاومت در برابر اشعه‌های یو وی است. کفپوش پلی یورتان ویژگی‌های دیگری مثل مقاومت بالا در برابر خراشیدگی و سایش، انعطاف مناسب، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و حرارتی دارد که باعث شده گزینه مناسبی برای مصارف صنعتی باشد.

پلی اوره

کفپوش پلی اوره ماده دیگری برای عایق کاری تانکر آب است که نسبت به پلی یورتان آب‌گریزی بیشتری داشته و همچنین مقاومت شیمیایی بالاتری دارد. این ماده سازگار با محیط زیست است و هیچ‌گونه عوارضی ندارد. جهت محافظت در برابر خوردگی و تجزیه، پلی اوره با استفاده از اسپری‌ها روی سطح پخش می‌شود. این عایق سمی نیست و به همین دلیل می‌تواند برای مخازن آب شرب نیز به کار رود.

فرایند اجرایی عایق کاری تانکر آب

همان طور که ذکر شد در درجه اول باید شرایط محیطی مخزن به دقت بررسی شود. شرایط محیطی شامل پارامترهایی مثل تغییرات آب و هوایی در طول سال، مواد شیمیایی مجاور، رخدادهای طبیعی مثل برف و باران و هوای در تماس با مخزن خواهد بود.

پس از بررسی شرایط محیطی و خارجی مخزن، باید ویژگی‌های مایع درون مخزن نیز به دقت بررسی شود. حتی اگر مایع مورد نظر آب باشد همیشه و در هر منطقه‌ای ویژگی‌های یکسانی نخواهد داشت. برای مثال آب شرب حساسیت بیشتری نسبت به آب آبیاری یا امور ساختمانی دارد. آبی که قرار است در صنعت و ترکیب مواد نیز استفاده شود باید شرایط خاصی داشته باشد. سایر مایعات نیز ویژگی‌های خاص خود را دارند که باید واکنش‌پذیری و اثرپذیری آن‌ها نسبت به عایق به طور دقیق موشکافی شود.

مرحله بعد زیرسازی است. بعضی از مواقع عایق کاری تانکر آب نیاز به زیرسازی دارد. برای مثال سطح زیر اپوکسی بین فنول نباید مرطوب باشد یا در زمان اجرای ایزوگام باید سطح خارجی عاری از گرد و خاک و سنگ‌ریزه‌ها باشد. در نتیجه حتما متناسب با نوع عایق کاری مخازن آب زیرسازی مناسب باید انجام شود.

در مرحله آخر باید عایق اصلی اجرا شده و زمان مناسب برای استحکام و سفت شدن عایق طی شود. استفاده سریع از مخازن پس از عایق کاری ممکن است باعث از بین رفتن اثر عایق و حتی واکنش مایع درون مخزن با عایق شود.

جمع بندی

با گستردگی مناطق شهری و شهرک‌هایی صنعتی، مخازن آب و تانکرها نقش موثر‌تری در ادامه حیات جامعه ایفا می‌کنند. در کشورهایی مثل ایران که مناطق گرم و خشک فراوانی دارد، آب باید به طور مداوم ذخیره شود و امکان اجرای تاسیسات و لوله‌کشی برای توزیع آب همیشه میسر نیست.

از طرفی سطح آب در منابع آبی روزبه‌روز در حال کاهش است و به همین دلیل شاهد افزایش محدودیت‌ها و جیره‌بندی آب هستیم. در این شرایط راهکارهایی برای کاهش مصرف و جلوگیری از هدر رفتن آب علاوه بر کاهش هزینه‌های خانگی یا صنعتی، گامی در جهت حفظ سرمایه‌های ملی است.

عایق کاری مخازن آب یکی از بهترین راه‌ها برای حفظ مقدار و کیفیت آب خواهد بود. مخازن صنعتی حجم بسیار زیادی دارند و کاهش چند درصد از هدررفت آب می‌تواند تفاوت‌هایی بزرگی را در طول سال رقم بزند. تانکرهای خانگی نیز حجم محدود‌تر اما تعدد بسیار بیشتری دارند و از همین جهت نقش موثری در تعیین مقدار مصرف آب در کشور خواهند داشت.